عملکرد اصلی هواکش محوری (AXIAL) در تولید فشار هوا، ایجاد شتاب مماسی در هوا به هنگام عبور آن از پروانه است.
نیروهای گریز از مرکز حاصل، اندک و در حالت کلی قابل صرفنظر کردن است.
در مورد هواکشهای محوری نیز بایستی انرژی سرعتی هوا به هنگام ترک پروانه به انرژی فشاری تبدیل شود.
بدین منظور در پشت پروانه ، یک سری صفحههای هادی ثابت قرار دارد که ضمن عبور هوا از لابلای آنها، این تبدیل صورت میگیرد.
در پاره ی موارد در جلوی پروانه یک سری پرههای پیش دورانی تعبیه میشود که این بالکها ، هوا را در جهت مخالف حرکت پروانه به گردش در میاورند و در نتیجه ، هوا پس از ترک پروانه ، دارای حرکت دورانی خفیفی
میشود. بدیهی است در این تبدیل انرژی ، افت حاصلهٔ قابل توجه است.